หน่วยที่ 2

หน่วยที่ 2 ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร

ระบบและวีการเชิงระบบ

ระบบ (System) หมายถึง การทำงานขององค์ประกอบย่อยๆ มีปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน
จนกลายเป็นโครงสร้างที่สมบูรณ์และสามารถ
ตรวจสอบปรับปรุงแก้ไขได้ทุกขั้นตอน

วิธีเชิงระบบ(System  Approach )

วิธีเชิงระบบ(System  Approach ) หมายถึง เป็นกระบวนการคิดหรือการทำงานอย่างมีระบบแบบแผนชัดเจนในการนำเนื้อหาความรู้ด้านต่างๆมาประยุกต์ใช้อย่างเป็นขั้นตอน

องค์ประกอบของวิธีระบบวิธีระบบมีองค์ประกอบสำคัญ 3 ประการ

1. ปัจจัยนำเข้า ( Input)

หมายถึง วัตถุสิ่งของต่างๆ รวมถึงเหตุการณ์ สถานการณ์ วัตถุประสงค์ ปัญหา  ความต้องการ ข้อกำหนด  กฎเกณฑ์  อันเป็นต้นเหตุของประเด็นปัญหา

2. กระบวนการ (Process)

หมายถึง วิธีการขั้นตอนในการปฏิบัติงานการสร้างสรรค์ การแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับเนื้อหาและปัจจัยนำเข้าให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์หรือความต้องการ

3. ผลลัพธ์(Output)

หมายถึง ผลงานที่ได้จากกระบวนการจัดการวัตถุดิบหรือปัจจัยนำเข้าผลงานที่ได้รับอาจจะเป็นวิธีการหรือชิ้นงานก็ได้ซึ่งสามารถประเมินผลและตรวจสอบข้อมูลย้อนกลับได้

ระบบสารสนเทศ

ระบบสารสนเทศ(Information  System) คือการประมวลผลข้อมูลข่าวสารอย่างเป็นขั้นตอนและเป็นกระบวนการเพื่อให้ข้อมูลในรูปของข่าวสารที่เป็นประโยชน์สูงสุด

องค์ประกอบของระบบสารสนเทศ

จำแนกได้ 2 ประเภทได้ดังนี้
                1. องค์ประกอบหลัก
                2. องค์ประกอบด้านต่างๆ

องค์ประกอบหลักของระบบสารสนเทศแบ่งออกเป็น 2 ประเภทดังนี้

1.ระบบความคิด

                หมายถึง  กระบวนการและขั้นตอน ในการจัดอันดับ  จำแนก  แจกแจง  จัดหมวดหมู่ ข้อมูลต่างๆ เพื่อความสะดวกในการจัดเก็บและเผยแพร่
                2.ระบบเครื่องมือ

                หมายถึง  อุปกรณ์หรือเครื่องมือที่นำมาใช้ในการรวบรวม จัดเก็บ  เผยแพร่  สารสนเทศที่นิยมในการดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ

3.2 องค์ประกอบด้านต่างๆ ของระบบสารสนเทศ

เนื่องจากสารสนเทศ เป็นวิธีการหรือกระบวนการในการจัดการข้อมูลที่เกี่ยวช้องกับงานต่างๆ แต่ละด้านจึงแตกต่างกัน ดังนี้

3.2.1 องค์ประกอบสารสนเทศด้านจุดมุ่งหมาย

ในการแก้ปัญหา  มี 4 ประการได้แก่ ข้อมูล (Data) สารสนเทศ(Information) ความรู้(Knowledge) ปัญญา(Wisdom) ที่ช่วยแก้ปัญหาในการดำเนินงาน

3.2.2  องค์ประกอบของสารสนเทศด้านขั้นตอน

ในการนำเนินงานมี 3 ประการ คือ ข้อมูลนำเข้า (Input) กระบวนการ (Process)  และผลลัพธ์ (Output) การทำงานจะเริ่มตั้งแต่การเปลี่ยนข้อมูลดิบที่เข้ามาสู่การคำนวณประมวลผลหรือการกลั่นกรองจนได้ชิ้นงานหรือผลลัพธ์และจัดเก็บเพื่อนำออกมาเผยแพร่ในลักษณะของสารสนเทศต่อไป

3.2.3 องค์ประกอบของสารสนเทศในหน่วยงาน

ได้แก่ บุคคลหรือองค์กรเทคโนโลยี ข้อมูลและระบบสารสนเทศ

3.2.4 องค์ประกอบระบบสาระสนเทศทั่วไป(Information  Process  Systems)

ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบดังนี้คือ  เครื่องคอมพิวเตอร์และเครือข่ายสื่อสารข้อมูล(Hardware) ข้อมูล(Data) สารสนเทศ(Information) โปรแกรมหรือซอฟต์แวร์(Software) บุคลากรด้านคอมพิวเตอร์(People  ware)

4.ขั้นตอนการจัดระบบสารสนเทศ

การกำหนดขั้นตอนการดำเนินงานและการแก้ปัญหาหาเพื่อเพิ่มเติมประสิทธิภาพของงานสารสนเทศให้มีประสิทธิภาพสูงขึ้น ประกอบด้วย ดังนี้

ขั้นที่ 1 การวิเคราะห์ระบบ(System Analysis)
                ขั้นที่2 การสังเคราะห์ระบบ(System  Synthesis)
                ขั้นที่3 การสร้างแบบจำลอง(Construct a Model)

5.ประเภทของระบบสารสนเทศ

การจำแนกสารสนเทศตามจำนวนคนที่เกี่ยวข้องในองค์กร แบ่งได้ 3 ระดับคือ ระบบสารสนเทศระดับบุคคล ระบบสารสนเทศระดับกลุ่ม และระบบสารสนเทศระดับองค์กร

1.ระบบสารสนเทศระดับบุคคล

คือ ระบบที่เสริมประสิทธิภาพและเพิ่มผลงานให้แต่ละบุคคลในหน้าที่ที่รับผิดชอบ ปัจจุบันคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลมีขนาดเล็กลง ราคาถูก แต่มีความสามารถในการประมวลผลด้วยความเร็วสูงขึ้น ประกอบกับมีโปรแกรมสำเร็จที่ทำให้ผู้ใช้สามารถใช้งานได้ง่าย กว้างขวางและคุ้มค่ามากขึ้น 

2.ระบบสารสนเทศระดับกลุ่ม

คือ ระบบสารสนเทศที่ช่วยเสริมการทำงานของกลุ่มบุคคลที่มีเป้าหมายการทำงานร่วมกันให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

3.ระบบสารสนเทศระดับองค์กร

ระบบสารสนเทศที่สนับสนุนการดำเนินงานขององค์กรในภาพรวม ระบบในลักษณะนี้จะเกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงานร่วมกันของหลายแผนก โดยการใช้ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ร่วมกันด้วยวิธีส่งผ่านถึงกันจากแผนกหนึ่งข้ามไปอีกแผนกหนึ่ง

6. ข้อมูลและสารสนเทศ

ประกอบด้วยข้อมูลที่ถูกต้องและครอบคลุมตรงประเด่นการตัดสิ้นใจในการเลือกวัตถุดิบ เนื้อหา สาระ  บุคลากร และวิธีปฏิบัติได้อย่างเหมาะสมกับบุคลากรและหน่วยงาน

6.1ข้อมูล(Data)

หมายถึง ข้อเท็จจริงที่ปรากฏให้เห็นประจักษ์สามารถรับรู้ได้ด้วยประสาทสัมผัสทั้งห้ามีหลายระดับตั้งแต่ข้อมูลเบื้องต้นหรือข้อมูลดิบจนถึงข้อมูลสารสนเทศ ซึ่งแต่ละอย่างมีความหมายดังนี้

ข้อมูลดิบ(Raw  data) หมายถึงวัตถุสิ่งของ เหตุการณ์ สถานการณ์ ที่มีคุณลักษณะหรือคุณสมบัติอยู่ในสภาพเดิมไม่ผ่านการกลั่นกรองไม่ได้ถูกนำมาแปรรูปหรือประยุกต์ใช้กับงานใดๆ

6.2 สารสนเทศ (Informational)

หมายถึง ข้อมูลที่ผ่านการกลั่นกรองโดยจำแนก แจกแจง จัดหมวดหมู่  การคำนวณ  ประมวลผลแล้ว สามารถนำไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ในการดำเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพ

6.2.1 คุณสมบัติของสารสนเทศที่ดี

6.2.2 ชนิดของข้อมูล  

ข้อมูลมีหลายชนิดขึ้นอยู่กับเกณฑ์ในการจำแนก ในที่นี้จำแนกข้อมูลตามลักษณะการจัดเก็บซึ่งแบ่งออกเป็น 4 ชนิด คือ

1.             ข้อมูลที่เป็นตัวเลข(Numeric  type) คือข้อมูลที่ประกอบด้วยตัวเลข 0 ถึง 9 ใช้ในการคำนวณได้ เช่น คะแนน จำนวนเงิน ราคาสินค้า เป็นต้น

2.             ข้อมูลที่เป็นตัวอักขระ(Character  type)คือใช้บรรยายความหมายหรือแทนข้อมูลบางอย่างเช่นทะเบียนรถยนต์ ชื่อ นามสกุล

3.              ข้อมูลที่เป็นตัวอักษรเลข(Alphanumeric type)คือมีทั้งตัวอักษร ตัวเลขและสัญลักษณ์พิเศษ

4.             ข้อมูลที่เป็นมัลติมีเดีย(Multimedia)หรือสื่อประสมเช่น ภาพ เสียง ข้อความปนกัน เป็นต้น

6.3 ความรู้(Knowledge)

เป็นสภาวะทางสติปัญญาของมนุษย์ในการตีความเข้าใจในเนื้อหาสาระ กระบวนการ  ขั้นตอน และเหตุผล การใช้ความรู้ให้เกิดประโยชน์จำเป็นต้องกำกับด้วยสติปัญญา

ดังนั้น ความรู้จึงมีความสำคัญต่อมนุษย์ สังคม และสิ่งแวดล้อมสมอมนุษย์ใช้ความรู้ในการแก้ไขปัญหา สร้างสรรค์ผลงาน และจัดการเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมแบบยั่งยืนตามกระแสโลกาภิวัตน์

6.4การประมวลผลข้อมูลให้เป็นสารสนเทศ

การสร้างสารสนเทศได้ต้องอาศัยกระบวนการรวบรวมและการประมวลผลโดยมีวิธีการจัดการดังนี้

6.4.1ขั้นตอนการประมวลผลข้อมูล

1. การรวบรวมข้อมูล หมายถึงการเก็บข้อมูลจำนวนมากจากแหล่งกำเนิดมาทำการเข้ารหัสในรูปที่เหมาะสมต่อการจัดเก็บและการบันทึกในสื่อที่สามารถเก็บข้อมลไว้ได้นานๆ เช่น การจดบันทึกในกระดาษ การรวบรวมแฟ้ม เป็นต้น

2. การบำรุงรักษาและการประมวลผลข้อมูล เป็นกระบวนการเก็บรักษาข้อมูลไว้ให้ใช้ได้ตลอดไปซึ่งอาจประกอบด้วยปรับปรุงข้อมูลให้ทันสมัยตลอดเวลา ทำการแยกประเภท จัดเรียงข้อมูล และคำนวณหาข้อมูลใหม่จากข้อมูลที่มีอยู่แล้ว เพื่อให้ใช้งานได้หลากหลายมากขึ้น

3. การจัดเก็บข้อมูล  หมายถึง การจัดเก็บข้อมูล การเรียกใช้ข้อมูล รวมถึงการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อการใช้งานที่รวดเร็วจึงจัดเก็บในลักษณะของฐานข้อมูล

4. การควบคุมข้อมูล เป็นการป้องกันรักษาข้อมูลที่จัดเก็บไว้แล้วให้ปลอดภัย ไม่ให้ข้อมูลที่มีค่าถูกขโมยไปใช้งานอย่างไม่ถูกต้อง

5.การสร้างสารสนเทศ เป็นการตีความหมายของข้อมูลที่ได้มาแล้ว ค้นหาความหมายหรือความสำคัญที่มีคุณค่าของข้อมูลที่ได้โดยการนำไปประมวลผลด้วยวิธีใดวิธีหนึ่ง เช่น การคำนวณ การเรียงข้อมูลและการแยกประเภท

6.4.2 วิธีการเก็บข้อมูล(Data  Collection  Methods)

1. แบบสอบถาม

2. การสัมภาษณ์ผู้ที่เกี่ยวข้อง

3.การนับจำนวนหรือวัดขนาดของตนเองหรือใช้อุปกรณ์อัตโนมัติ

เครื่องคอมพิวเตอร์และเครือข่ายข้อมูลการสื่อสารข้อมูล

หมายถึง คอมพิวเตอร์ที่เป็นเครื่องประมวลผลข้อมูลซึ่งมีอยู่ 2 ประเภทด้วยกัน คือ

1. สถานีงาน(Workstation) หมายถึง คอมพิวเตอร์ที่ใช้งาน ณ จุดที่จัดไว้ให้ผู้ใช้มาใช้ร่วมกัน
                2. เครื่องบริการ(Server) หมายถึง  เป็นเครื่องขนาดใหญ่ที่ใช่ร่วมกันหลายคนเป็นเครื่องที่ใช้เก็บฐานข้อมูลหรือโปรแกรมสำเร็จประยุกต์(Application  package)จำนวนมากที่สามารถใช้รวมกันโดยการสั่งงานด้วยคอมพิวเตอร์ เครื่องบริการจะมีโปรแกรมควบคุมการทำงานซึ่งเรียกว่า  ระบบปฏิบัติการเครือข่าย